การขัดขืนหมายเรียกพยานบุคคลหรือพยานเอกสารมีโทษตามประมวลกฎหมายอาญา แต่สามารถอ้างเหตุจำเป็นตามสมควรได้

เมื่อพยานได้รับหมายเรียกจากศาลแล้ว พยานก็ต้องไปเบิกความที่ศาล ทั้งนี้เพราะตามปกติบุคคลทุกคนที่อยู่ในประเทศภายใต้ข้อบังคับของกฎหมายไทยจะต้องมีหน้าที่ในฐานะพลเมืองคือ เมื่อถูกอ้างเป็นพยานโดยหมายเรียกของศาลแล้วจะปฏิเสธมิได้ จำต้องไปเป็นพยานที่ศาล ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าถ้าปล่อยให้การมาศาลของพยานเป็นเรื่องของความสมัครใจ โดยไม่มีสภาพบังคับแล้วนั้นศาลก็จะไม่สามารถพิจารณาพิพากษาคดีให้เกิดความยุติธรรมได้ เว้นแต่มีเหตุเจ็บป่วยหรือมี ข้อแก้ตัวอันจำเป็นอย่างอื่นโดยได้แจ้งเหตุนั้นให้ศาลทราบแล้วและศาลเห็นว่าข้ออ้างหรือข้อแก้ตัว นั้นฟังได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 108

         หากฝ่าฝืนหมายเรียกพยานบุคคลหรือพยานเอกสารโดยมิได้อ้างถึงเหตุจำเป็นที่ไม่อาจไม่ศาลหรือไม่อาจส่งมายังศาลได้ต้องทำหนังสือชี้แจงมายังศาลมิฉะนั้นผู้ได้รับหมายย่อมมีโทษจำคุกและปรับตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา มาตรา 170

         ตัวอย่าง นาย ก ได้ฟ้องต่อศาลจังหวัดแต่กลับมีพยานเอกสารซึ่งอยู่ในความครอบครองของบุคคลภายนอก จึงได้หมายเรียกพยานเอกสารดังกล่าวไปยังที่เก็บเอกสารนั้นซึ่งมีนายหลองเป็นผู้ควบคุมดูแลหน่วยงานดังกล่าว แต่ปรากฏว่านายหลองไม่ให้ความร่วมมือกลับปฏิเสธว่าเอกสารดังกล่าวไม่ได้อยู่ในการครอบครองของตน ต่อมาจากข้อเท็จจริงเอกสารดังกล่าวอยู่ในความดูแลหรือเป็นหน้าที่ของนายหลองที่ต้องค้นหาเอกสารดังกล่าวนำส่งให้ศาลตามหมายเรียกพยานเอกสารที่ตนได้รับ จึงถือว่านายหลองจงใจปฏิเสธไม่ให้ความร่วมมือส่งเอกสารดังกล่าวโดยไม่มีเหตุอันสมควร แต่ผู้เสียหายที่จะนำคดีฟ้องต่อศาลได้คือศาลที่ออกหมายเรียกดังกล่าวมิใช่ตัวนาย ก ที่ได้ขอหมายเรียกพยานเอกสาร

          อ้างถึงคำพิพากษาศาลฎีกา 1880/2516 ศาลหมายเรียกเอกสารไปยังจำเลยให้ส่งมาศาลตามคำขอของโจทก์ (ราษฎร) เมื่อจำเลยไม่ส่งเอกสารมาให้โดยอ้างว่าเอกสารนั้นไม่มี ทั้งที่เอกสารนั้นมีอยู่ก็เป็นความผิดที่กระทำต่อศาลซึ่งเป็นเจ้าพนักงานในการยุติธรรม โจทก์หาใช่ผู้เสียหายโดยตรงในความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 170 ไม่ และการกระทำของจำเลยไม่เข้าลักษณะเป็นความผิด ตามมาตรา 187,188

มาตรา 170  ผู้ใดขัดขืนหมายหรือคำสั่งของศาลให้มาให้ถ้อยคำ ให้มาเบิกความหรือให้ส่งทรัพย์หรือเอกสารใดในการพิจารณาคดี ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ปรึกษากฎหมายโทร 080-9193691 , 02-0749954 หรือ แอดไลน์ @closelawyer หรือ คลิก https://line.me/R/ti/p/%40closelawyer

สาขาเชียงใหม่ โทร 080-3955536 แอดไลน์ @closelawyercmi หรือ คลิก https://lin.ee/Zu2JmNU