ใช้ทางเดินในที่ดินของบุคคลอื่น แม้จะครบ 10 ปีก็ไม่ได้ภาระจำยอม!!

ภาระจำยอม เป็นทรัพยสิทธิประเภทหนึ่ง ที่ตัดทอนกรรมสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์ของบุคคลอื่น อันทำให้เจ้าของอสังหาริมทรัพย์นั้น ต้องยอมรับภาระบางอย่างซึ่งกระทบกระเทือนอำนาจกรรมสิทธิ์ เพื่อประโยชน์แก่อสังหาริมทรัพย์อื่นๆ เช่น ยอมให้มีทางเดินหรือทางน้ำผ่านที่ดินของตน ยอมให้ชายคาหรือหน้าต่างบุคคลอื่นล้ำเข้ามาในที่ดินของตน ยอมที่จะไม่ปลูกสร้างอาคารปิดบังแสงสว่าง ทางลม แก่ที่ดินข้างเคียง

          โดยกฎหมายแล้ว ท่านอาจได้ภาระจำยอมในที่ดินของบุคคลอื่น ถ้าท่านปฏิบัติตามมาตรา 1382 คือ การครอบครองปรปักษ์โดยความสงบ เปิดเผย ด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ และได้ครอบครองติดต่อกันมาเป็นเวลา 10 ปี เรียกว่า การได้ภาระจำยอมโดยอายุความ

แต่หากเป็นกรณีที่เจ้าของอนุญาตให้บุคคลอื่นเดินผ่านที่ดิน หรือบุคคลอื่นเดินผ่านที่ดินของท่านโดยถือวิสาสะ แม้ครบ 10 ปี กรณีแบบนี้บุคคลดังกล่าวก็ไม่ได้ไปซึ่งภาระจำยอมในที่ดิน

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5402/2555

ป.พ.พ.มาตรา 1401 บัญญัติว่า ภาระจำยอมอาจได้มาโดยอายุความท่านให้นำบทบัญญัติว่าด้วยอายุความได้สิทธิอันกล่าวไว้ในลักษณะ 3 แห่งบรรพนี้มาใช้บังคับโดยอนุโลมซึ่งบทบัญญัติดังกล่าวคือการได้กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินของผู้อื่นโดยอายุความตามมาตรา 1382 ที่วางหลักไว้ว่าต้องเป็นการครอบครองทรัพย์สินของผู้อื่นไว้โดยความสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ ดังนั้น การได้ภาระจำยอมโดยอายุความจึงต้องเป็นการใช้ทางเดินของผู้อื่นโดยความสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนาให้ได้ภาระจำยอมในทางเดินเมื่อโจทก์ทั้งสองใช้ทางเดินพิพาทโดยได้รับอนุญาตจาก ช. เจ้าของที่ดินเดิมมาตั้งแต่แรก หาก ช. ไม่อนุญาตให้ใช้โจทก์ทั้งสองก็ไม่อาจใช้ทางเดินพิพาทได้ การใช้ทางพิพาทของโจทก์ทั้งสองจึงหาเป็นการใช้ด้วยเจตนาจะให้ได้ภาระจำยอมไม่แต่เป็นการใช้ทางร่วมกับบุคคลอื่น โดย ช. เจ้าของที่ดินจัดไว้ให้เพื่อเป็นทางเข้าออก ดังนั้น แม้โจทก์ทั้งสองจะใช้ทางพิพาทมานานเท่าใดก็ไม่อาจอ้างว่าทางพิพาทเป็นภาระจำยอมแก่โจทก์ทั้งสองโดยอายุความได้

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1563/2550

การได้ภาระจำยอมโดยอายุความตาม ป.พ.พ. มาตรา 1401 ให้นำบทบัญญัติว่าด้วยอายุความได้สิทธิดังกล่าวไว้ในลักษณะ 3 แห่งบรรพ 4 มาใช้บังคับโดยอนุโลมกล่าวคือจะต้องเป็นกรณีที่เจ้าของสามยทรัพย์ได้ใช้ประโยชน์ในที่ดินภารยทรัพย์นั้นโดยความสงบและโดยเปิดเผยและด้วยเจตนาจะได้สิทธิภาระจำยอมในที่ดินดังกล่าวตาม ป.พ.พ. มาตรา 1401 ประกอบด้วยมาตรา 1382 แต่การอยู่ร่วมกันของคนในชนบทตามปกติแล้วจะใช้ที่ดินข้างเคียงเป็นทางผ่านได้ “โดยถือวิสาสะ” อันเป็นการเอื้อเฟื้ออาทรต่อกันของคนในสังคม การใช้ทางพิพาทของโจทก์ก็เข้าอยู่ในลักษณะเช่นว่านี้ กรณีจึงถือไม่ได้ว่าโจทก์ใช้ทางพิพาทในลักษณะปรปักษ์ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1382 แม้โจทก์จะใช้ทางพิพาทผ่านที่ดินของจำเลยนานกว่า 10 ปี ทางพิพาทก็ไม่ตกเป็นภาระจำยอมแก่ที่ดินโจทก์โดยอายุความตาม ป.พ.พ. มาตรา 1401

มาตรา 1382 บุคคลใดครอบครองทรัพย์สินของผู้อื่นไว้โดยความสงบและโดยเปิดเผยด้วยเจตนำเป็นเจ้าของ ถ้าเป็นอสังหาริมทรัพย์ได้ครอบครองติดต่อกันเป็นเวลาสิบปี ถ้าเป็นสังหาริมทรัพย์ได้ครอบครองติดต่อกันเป็นเวลาห้าปีไซร้ ท่านว่าบุคคลนั้นได้กรรมสิทธิ์

มาตรา 1401 ภาระจำยอมอาจได้มาโดยอายุความ ท่านให้นำบทบัญญัติว่าด้วยอายุความได้สิทธิอันกล่าวไว้ในลักษณะ ๓ แห่งบรรพนี้มาใช้บังคับโดยอนุโลม

ปรึกษากฎหมายโทร 080-9193691 , 02-0749954 หรือ แอดไลน์ @closelawyer หรือ คลิก https://line.me/R/ti/p/%40closelawyer