การขอเปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครองบุตร สามารถทำได้หรือไม่ ?

หลังจากฝ่ายใดเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรตามที่ตกลงกันไว้ หรือตามคำพิพากษาแล้วต่อมาฝ่ายนั้นไม่มีความเหมาะสมที่จะเป็นผู้ใช้อำนาจปกครอง ดูแลบุตร เพราะเหตุใดเหตุหนึ่งดังต่อไปนี้

1. ผู้ใช้อำนาจปกครองได้ประพฤติตนไม่สมควรเช่นดื่มสุราเป็นอาจิณไม่ดูแลบุตรเท่าที่ควรเล่นการพนันเป็นประจํา เสพยาเสพติด หรือจัดการทรัพย์สินของบุตรไปในทางเสียหาย

2. พฤติการณ์ต่างๆได้เปลี่ยนแปลงไปเช่นผู้ใช้อำนาจปกครองต้องออกไปทำงานต่างจังหวัดจนไม่มีเวลาเพียงพอที่จะดูแลอบรมสั่งสอนบุตรผู้ใช้อำนาจปกครองตกเป็นบุคคลล้มละลายหรือเป็นคนวิกลจริตหรือเป็นคนเสมือนไร้ความสามารถหรือผู้ใช้อำนาจปกครองสมรสใหม่ และคู่สมรสใหม่กับบุตรไม่อาจอยู่ร่วมกันได้

3. ผู้ใช้อำนาจปกครองได้กระทำความผิด ศาลมีคำพิพากษาลงโทษจำคุกอันเป็นการประพฤติชั่วและไม่อาจอุปการะเลี้ยงดูบุตรได้อีกต่อไป

4. ผู้ใช้อำนาจปกครองได้นำทรัพย์สินของบุตรมาใช้ประโยชน์ส่วนตัว หรือเกินความจำเป็น

5. สภาพแวดล้อมต่างๆของผู้ใช้อำนาจปกครองเปลี่ยนแปลงไปเช่นบริเวณบ้านของผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรผู้เยาว์อยู่อาศัยนั้นมีโจรผู้ร้ายชุกชุมหรือใกล้บ่อนการพนัน หรือมีมลพิษที่ไม่ดีต่อสุขภาพและอนามัยของบุตรหรือผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรได้มีคู่สมรสใหม่ไม่ว่าจะจดทะเบียนสมรสกันหรือไม่ก็ตามแล้วคู่สมรสใหม่กับบุตรอยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุขไม่ได้เป็นต้น

ในกรณีที่เป็นการหย่าโดยความยินยอมและตกลงให้ฝ่ายใดเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรแล้วผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรได้ประพฤติตนไม่สมควรหรือพฤติการณ์ต่างๆได้เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมอีกฝ่ายหนึ่งต้องนำคดีขึ้นสู่ศาลเพื่อขอให้ศาลมีคำสั่งเปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรได้ และในกรณีที่ศาลมีคำพิพากษาให้ฝ่ายใดเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรแล้วผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรได้ประพฤติตนไม่สมควรหรือ พฤติการณ์ต่างๆได้เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม อีกฝ่ายหนึ่งก็ต้องยื่นคำร้องเข้าไปในคดีเดิมเพื่อขอให้ศาลมีคำสั่งเปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรศาลจะพิจารณาเปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครอง บุตร ก็ต่อเมื่อได้พิจารณาถึงความเหมาะสม ในด้านต่างๆดังกล่าวโดยคำนึงถึงความผาสุกและประโยชน์ของบุตรเป็นสำคัญ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1521

การนำคดีดังกล่าวขึ้นสู่ศาลนั้นอาจทำเป็นคำฟ้องก็ได้หรือทำเป็นคำร้องขอก็ได้

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1521 ถ้าปรากฏว่าผู้ใช้อำนาจปกครองหรือผู้ปกครองตามมาตรา 1520 ประพฤติตนไม่สมควร หรือภายหลังพฤติการณ์ได้เปลี่ยนแปลงไป ศาลมีอำนาจสั่งเปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครองหรือผู้ปกครองโดยคำนึงถึงความผาสุกและประโยชน์ของบุตรเป็นสำคัญ

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8161/2543  บทบัญญัติในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1521ประกอบมาตรา 1566(5) ที่ให้อำนาจศาลเพื่อคุ้มครองสิทธิและประโยชน์ของผู้เยาว์ในการเปลี่ยนแปลงตัวผู้ใช้อำนาจปกครองมิได้กำหนดวิธีการที่คดีจะมาสู่ศาล แสดงว่าประสงค์จะให้คดีขึ้นสู่ศาลได้ทั้งการเสนอคดีโดยทำเป็นคำฟ้องอย่างคดีมีข้อพิพาทและทำเป็นคำร้องขอแบบคดีไม่มีข้อพิพาท ฉะนั้นเมื่อผู้ร้องซึ่งเป็นบิดาของเด็กหญิง ป. อ้างในคำร้องขอว่า ร. มารดาเด็กหญิง ป. ไม่สามารถเลี้ยงดูและให้การศึกษาแก่เด็กหญิง ป. เนื่องจากมิได้ประกอบอาชีพ ประสงค์จะให้เปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครองเป็นผู้ร้องทั้งผู้ร้องรับราชการเป็นทหาร สามารถอุปการะเลี้ยงดูให้การศึกษาและความอบอุ่นแก่เด็กหญิง ป. ได้ หากเป็นจริงย่อมถือได้ว่ามีพฤติการณ์เปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในภายหลังแล้ว ศาลจึงมีอำนาจสั่งเปลี่ยนตัวผู้ใช้อำนาจปกครองได้โดยคำนึงถึงความผาสุกและประโยชน์ของเด็กหญิง ป. เป็นสำคัญหาใช่เป็นเรื่องไม่มีกฎหมายบัญญัติให้ผู้ร้องจะต้องใช้สิทธิทางศาลไม่ แม้ผู้ร้องสอดเสนอคดีโดยทำเป็นคำร้องขอศาลก็รับคำร้องขอของผู้ร้องไว้พิจารณาได้

ปรึกษากฎหมายโทร 080-9193691 , 02-0749954 หรือ แอดไลน์ @closelawyer หรือ คลิก https://line.me/R/ti/p/%40closelawyer