ทางจำเป็นหมายถึงอะไร ? ใครบ้างที่มีสิทธิฟ้องขอเปิดทางจำเป็น

        “ที่ดินตาบอด” เป็นชื่อที่เรียกกันติดปากนะครับ ซึ่งแท้จริงแล้วก็คือที่ดินที่ถูกปิดล้อมไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะ แต่คำนี้ไม่ใช่คำในภาษากฎหมายนะครับ เป็นเพียงชื่อเรียกกันติดปากกันสืบทอดกันมา  ซึ่งในกรณีที่เจ้าของที่ดินตาบอดสามารถใช้สิทธิทางศาลโดยการฟ้องขอเปิดทางจำเป็นได้ เท่าที่จำเป็นแก่การใช้ทางเท่านั้น

        แล้วทางจำเป็นในที่นี้หมายถึงอะไร ? สำหรับทางจำเป็นกฎหมายได้บัญญัติไว้เพื่อเป็นประโยชน์สำหรับเจ้าของที่ดินแปลงที่ถูกที่ดินแปลงอื่นปิดล้อมและไม่มีทางออกไปสู่ถนนสาธารณะได้ โดยเพื่อให้มีทางออกไปสู่ทางสาธารณะได้ และโดยที่เจ้าของที่ดินแปลงที่ล้อมอยู่จำต้องเสียสิทธิในเรื่องแดนแห่งกรรมสิทธิ์ไป

        คำว่า "ทางจำเป็น" ไม่มีคำนิยามอย่างเช่นกับคำว่า "ทางสาธารณะ" แต่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1349  บัญญัติว่า  "ที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงทาง สาธารณะได้ไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินแปลงนั้นจะผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ ทางสาธารณะได้

        ที่นี้มาดูกันว่า แล้วใครหละที่เป็นผู้มีสิทธิฟ้องขอเปิดทางจำเป็น ?

        ในเรื่องนี้มีคำพิพากษาศาลฎีกาวินิจฉัยไว้เป็นบรรทัดฐาน ดังนี้

        คำพิพากษาฎีกาที่ 517/209

        เรื่องทางจำเป็นนั้น กฎหมายบัญญัติไว้เพื่อประโยชน์แก่เจ้าของที่ดินที่ถูกปิดล้อมโดยเฉพาะ ดังนั้น เจ้าของที่ดินเท่านั้นจะมีอำนาจเป็นโจทก์ฟ้องขอให้เปิดทางจำเป็น

        ที่ดินของ ม.ที่โจทก์ปลูกเรือนอยู่อาศัยจดทางสาธารณะ แต่ ม.ปลูกห้องแถวกั้นเสีย จึงเข้าออกทางนี้ไม่ได้ เช่นนี้ จะถือว่าที่ดินของ ม.ตกอยู่ในที่ล้อมของที่ดินแปลงอื่น และมาร้องขอให้ศาลบังคับเจ้าของที่ดินให้เปิดทางจำเป็นไม่ได้

        คำพิพากษาฎีกาที่ 2196/2514

         เจ้าของรวมใช้ทางเดินผ่านที่ดินกรรมสิทธิ์รวมเป็นการใช้ตามอำนาจกรรมสิทธิ์ จะใช้ทางนั้นมาช้านานเท่าใดก็ไม่ได้ภารจำยอม

     ผู้ที่จะได้สิทธิใช้ทางจำเป็นผ่านที่ดินที่ล้อมอยู่ออกไปสู่ทางสาธารณะนั้นต้องเป็นเจ้าของที่ดินซึ่งถูกล้อม  หากเป็นเพียงเจ้าของโรงเรือน แม้จะถูกที่ดินอื่นล้อมอยู่ก็หามีสิทธิเรียกร้องทางจำเป็นไม่

        สรุปความคือ บุคคลที่มีสิทธิฟ้องขอเป็นทางจำเป็นได้ จะต้องเป็นเจ้าของที่ดินเท่านั้น บุคคลอื่นเช่น เจ้าขอโรงเรือน ลูก หลาน เหลน หรือบริวารทั้งหลาย ไม่มีสิทธิฟ้องขอเปิดทางจำเป็น

ปรึกษากฎหมายโทร 080-9193691 , 02-0749954 หรือ แอดไลน์ @closelawyer หรือ คลิก https://line.me/R/ti/p/%40closelawyer