ปลูกต้นไม้ในที่ดินของผู้อื่น โดยได้รับอนุญาตจากเจ้าของที่ดิน หากถูกฟ้องขับไล่ ก็ไม่มีสิทธิได้รับการชดใช้ “ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้น” จากเจ้าของที่ดิน

บุคคลใดสร้างบ้านหรือโรงเรือนในที่ดินของคนอื่นโดยสุจริต กฎหมายให้ “เจ้าของที่ดิน” เป็นเจ้าของบ้านหรือโรงเรือนที่สร้างขึ้นนั้น แต่เจ้าของที่ดินต้องจ่าย “ค่าแห่งที่ดินเพียงที่เพิ่มขึ้น” เพราะมีการสร้างบ้านหรือโรงเรือนนั้น ให้แก่คนสร้าง (รวมตลอดถึงการก่อสร้างใด ๆ ซึ่งติดที่ดินและการเพาะปลูกต้นไม้หรือธัญชาติด้วย)

          “ค่าแห่งที่ดินเพียงที่เพิ่มขึ้น” หมายถึง ราคาที่แตกต่างระหว่างราคาที่ดินเปล่า กับราคาที่ดินที่มีการปลูกสร้างโรงเรือนลงไปแล้ว (ไม่ใช่เฉพาะแต่ราคาตัวโรงเรือนเท่านั้น)

เช่น ที่ดินเปล่ามีราคา 300,000 บาท ปลูกโรงเรือนไปเป็นเงิน 400,000 บาท เมื่อขายที่ดินนั้นพร้อมโรงเรือนจะได้เป็นเงิน 800,000 บาท เช่นนี้ ราคาที่ดินที่เพิ่มขึ้นคือ 500,000 บาท ไม่ใช่ 400,000 บาท เป็นต้น

แต่หากเป็นเรื่องที่ “ได้รับอนุญาต” จากเจ้าของที่ดินให้ปลูกสร้างบ้านหรือโรงเรือนในที่ดิน จึงไม่ต้องด้วยบทบัญญัติของกฎหมายในอันที่จะทำให้ ผู้ที่ปลูกสร้างบ้านหรือโรงเรือนมีสิทธิได้รับการชดใช้ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้น

ดังนั้น การได้รับอนุญาตจากเจ้าของที่ดินให้ปลูกต้นไม้ในที่ดิน ผู้ที่ปลูกต้นไม้ก็ไม่มีสิทธิได้รับการชดใช้ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้น

          คำพิพากษาฎีกาที่ 6055/2557

          จำเลยได้รับอนุญาตจาก ห. เจ้าของที่ดินให้ปลูกต้นปาล์มน้ำมันในที่ดินพิพาท จึงไม่ต้องด้วยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1310 ซึ่งนำมาใช้บังคับแก่การเพาะปลูกต้นไม้ในที่ดินของผู้อื่นโดยสุจริตด้วยโดยอนุโลม ตามมาตรา 1314 วรรคหนึ่ง ในอันที่จะทำให้จำเลยมีสิทธิได้รับการชดใช้ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นจากโจทก์

เพราะบทบัญญัติมาตรา 1310 ประกอบมาตรา 1314 จะต้องเป็นเรื่องการสร้างโรงเรือนหรือเพราะปลูกต้นไม้ในที่ดินของผู้อื่นโดยเจ้าของที่ดินมิได้อนุญาตและตนไม่มีสิทธิหรือนิติสัมพันธ์อย่างใดๆ ในที่ดินนั้นเลย หากเป็นการสร้างหรือเพาะปลูกด้วยเชื่ออย่างสุจริตว่าตนมีสิทธิที่จะสร้างหรือเพาะปลูกได้

แต่กรณีของจำเลยเป็นเรื่องที่จำเลยได้รับอนุญาตจาก ห. เจ้าของที่ดินให้ปลูกต้นปาล์มน้ำมันในที่ดินพิพาท จึงไม่ต้องด้วยบทบัญญัติของกฎหมายดังกล่าวในอันที่จะทำให้จำเลยมีสิทธิได้รับการชดใช้ค่าแห่งที่ดินที่เพิ่มขึ้นจากโจทก์

มาตรา 1310 วรรคหนึ่ง  บุคคลใดสร้างโรงเรือนในที่ดินของผู้อื่นโดยสุจริตไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินเป็นเจ้าของโรงเรือนนั้น ๆ แต่ต้องใช้ค่าแห่งที่ดินเพียงที่เพิ่มขึ้นเพราะสร้างโรงเรือนนั้นให้แก่ผู้สร้าง

มาตรา 1314  ท่านให้ใช้บทบัญญัติมาตรา 1310, 1311 และ 1313 บังคับตลอดถึงการก่อสร้างใด ๆ ซึ่งติดที่ดินและการเพาะปลูกต้นไม้หรือธัญชาติด้วยโดยอนุโลม